Heerlijke muzikale klanken die weerkaatsen tegen de wanden van de imposante entree van Naturalis. Levendig geroezemoes van aanwezigen en een licht voelbare spanning over de avond die komen gaat. Dansers die zich behoedzaam, maar duidelijk zichtbaar, bewegen door de rij wachtende mensen. Geen anderhalve meter, maar fijn dichtbij. Zoals het ooit was en nu weer is.
Op woensdagavond 13 oktober werd voor de zesde keer de Rijnlandse Architectuur Prijs uitgereikt. De uitreiking vond plaats in Naturalis, de winnaar van 2019. De avond begon goed met een fijne sfeer en zonder anderhalve meter, een volle zaal en blije gezichten. Voor de thuisblijvers was de avond te volgen via een livestream.
Grote belangstelling
Wie beter dan Pieter van der Straaten als moderator op deze bijzondere avond? Soepel en enthousiast als altijd opent Pieter de avond met een woord van welkom. Ook dit jaar is er grote belangstelling voor de RAP071, zo bewijst de volle zaal. Een speciale vermelding is er voor de dansers van People Flow, een project waarin RAP Leiden samen met Dance Company The Kitchen onderzoekt hoe mensen door ruimtes en de stad heen stromen. Na het voorstellen van de jury en een welverdiend applaus voor de genomineerden start de avond met inspiratie.
Mevr. De Architect is onzichtbaar
Merel Pit, hoofdredacteur van tijdschrift De Architect, mag de zaal opwarmen met wat ‘stof tot nadenken’. Met haar lezing pleit Merel voor meer vrouwen in de architectuur, dé reden voor haar om het magazine Mevr. De Architect leven in te blazen. Want al is 52% van de architectuurstudenten vrouw, maar 23% is uiteindelijk ook werkzaam als architect. Slechts 12% is directeur van een architectenbureau. En dus stelt zij: mevrouw de architect is onzichtbaar. Vanuit haar ervaring als jonge vrouw in een hoge positie in de wereld van de architectuur spreekt zij over de vooroordelen waar vrouwelijke architecten mee te maken krijgen en de macht van de media. Merel roept vrouwelijke architecten op om naar buiten te treden en zichzelf te laten zien. Niet per se voor zichzelf, maar als rolmodel voor anderen.
Het vieren van negen prachtige projecten
Na het bezielende betoog van Merel en reacties daarop vanuit de zaal is het tijd om de negen genomineerden uit te lichten. Of, zoals Pieter zo mooi zegt: “we gaan negen projecten vieren.” Eén voor één worden de genomineerden toegesproken door de jury. Enorme complimenten voor The Field, dat ‘de huiskamer van de stad’ wordt genoemd door de jury en lovende woorden voor de ontwikkelingen bij het Valkenburgse Meer. “Met dit gebied is een mooie, fijne ruimte toegevoegd die voor iedereen toegankelijk is”, aldus jurylid Meta Knol. Bewondering is er voor de samenwerking tussen STOL Architecten en Dunavie bij de ontwikkeling van de sociale NOM-huurwoningen in Katwijk. Jurylid Fransje Sprunken: “Ik kon bijna niet geloven dat dit sociale woningen zijn.”
Postzegelarchitectuur
“Het proces van samenwerking met de bewoners is lovenswaardig”, zo zegt jurylid Iris Thewessen over project Nieuweroord. Een project dat de jury ziet als een mooie eenheid. Het kleinste project, de Portiersloge op het Ambachtsplein in Leiden, is volgens de jury een typisch voorbeeld van postzegelarchitectuur. Jurylid Meta Knol: “Architectuur is ook oog hebben voor dingen die klein en meeslepend zijn.” BioPartner 5, de zesde genomineerde die wordt uitgelicht, is een project waar de jury erg enthousiast van wordt. “Een voorbeeldproject van waar we naartoe moeten in Nederland”, aldus Iris Thewessen. “Dit smaakt naar meer.”
Diep onder de indruk
Een project waarvan de jury diep onder de indruk is: de Dakwoning in het centrum van Leiden. Een ‘subliem voorbeeld van vakmanschap’, aldus de jury. Complimenten zijn er voor de Singelparkbruggen, die verbinding hebben gerealiseerd in de stad en het stadspark hebben afgemaakt. Het Dijkhuis is de laatste van de negen genomineerden. “Een project waarbij met een traditioneel pallet iets heel moderns is gemaakt op hele vakkundige wijze”, aldus jurylid Jan Nauta. Na de korte jurybeoordelingen en het overhandigen van een mooi aandenken in de vorm van een illustratie van de projecten, gemaakt door de Leidse illustrator Tom van der Heiden, is het tijd voor de prachtige flamingoklanken van Claudio Benito. Een muzikaal moment van bezinning.
RAP071: reflectie op je eigen functioneren
Het is tijd voor het moment waar iedereen voor gekomen is: de uitreiking van de Rijnlandse Architectuur Prijs RAP071. De prijs die is ingesteld om spraakmakende architectuur in regio Rijnland te belonen en stimuleren. De prijzen voor deze editie zijn ontworpen door Stikstof Studio van grafisch ontwerper Nina Kleingeld. Dit jaar werden maar liefst 60 projecten aangedragen, waarvan er 24 op de longlist belandden. Hieruit selecteerde de jury de negen genomineerden die vanavond kans maken op deze mooie prijs. “Het ontwerpen van een gebouw is als het ontwerpen van een piano. Je hebt een idee over de muziek, maar het bespelen gebeurt door iemand anders. De prijs is de erkenning dat je op een goede manier hebt nagedacht over het construeren van die piano. De RAP071 biedt reflectie op je eigen functioneren”, aldus juryvoorzitter Michiel Riedijk, zelf winnaar van de RAP071 in 2019 met Naturalis.
“Biopartner 5 is een project waar bloed, zweet en tranen in zitten en is ook voor onszelf een eyeopener geweest. We hebben iets bereikt waar we heel graag mee naar buiten treden. Vinden mensen het mooi? Snappen ze het belang ervan? Je vraagt het je toch af. We zijn dan ook heel erg blij om de publieksprijs te mogen ontvangen.”
Josse Popma (Architect & Eigenaar Popma Ter Steege Architecten)
Winnaar RAP071 publieksprijs 2021
Popma Ter Steege Architecten ook dit jaar naar huis met de publieksprijs
“Hoe moet je er nou één uithalen als publiek?”, vraagt Anne Koning, Gedeputeerde Wonen & Ruimtelijke Ordening provincie Zuid-Holland, zich hardop af. De eer voor het uitreiken van de publieksprijs is vanavond aan haar. Het publiek heeft haar keuze weten te maken, want uit de grote rode envelop komt Biopartner 5 tevoorschijn. Popma Ter Steege Architecten, die met twee projecten genomineerd waren, nemen hiermee voor het tweede jaar op rij de publieksprijs mee naar huis. Jan Willem ter Steege: “De positiviteit over dit project merkten we al wel. Dit is de materialisering daarvan.”
De Dakwoning: een vergeten plek ontgrendeld
Juryvoorzitter Michiel Riedijk betreedt opnieuw het podium voor de uitreiking van de juryprijs. De jury heeft alle genomineerde projecten bezocht en gekeken in hoeverre deze agenderend en voorbeeldig zijn. Daarnaast moet het project, aldus de jury, kwaliteit toevoegen aan de plek waar het staat. De winnaar van de RAP071 juryprijs is dit jaar het project dat draait om een plek die twee Leidse theatermakers ‘thuis’ noemen: De Dakwoning van Zijdekwartier Architecten. ‘De Dakwoning laat ons op voorbeeldige wijze zien hoe ‘vergeten plekken’ in onze gebouwde omgeving kunnen worden ontgrendeld en is in die zin een voorbeeld voor de hoognodige verdichtingsopgave die voor ons ligt’, aldus de jury. “Dat we met dit pareltje deze prijs mogen winnen is geweldig. De opdrachtgevers hebben hun droom met ons gedeeld en ons het vertrouwen gegeven om die droom waar te maken”, reageert Ianthe Mantingh, architect en eigenaar van Zijdekwartier Architecten. Voor het eerst in de geschiedenis van de RAP071 gaat de juryprijs naar een Leids architectenbureau.
“Zo’n prijs maakt meer impact dan je denkt. Zoveel waardering voelt als een warm bad. Het geeft zoveel vertrouwen dat we goed bezig zijn. Mijn boodschap is daarbij: laten we creatiever kijken naar de stad. Er is veel meer mogelijk dan we denken.”
Ianthe Mantingh – Architect & Eigenaar Zijdekwartier Architecten
Winnaar RAP071 juryprijs 2021
Op naar de volgende
Zo’n fantastische avond als deze smaakt naar meer. RAP Leiden kijkt dan ook alweer uit naar de volgende uitreiking van de RAP071, welke zal plaatsvinden in 2023. In de tussentijd zal RAP Leiden blijven inspireren en discussiëren tijdens de welbekende Stadscafés. Het eerstvolgende Stadscafé zal plaatsvinden op woensdagavond 10 november en heeft als thema ‘de inclusieve stad’. En in Naturalis? Daar bleef het deze avond nog even onrustig. Onder het genot van een drankje en met de heerlijke klanken van Claudio Benito op de achtergrond werd nog even nagenoten en veel gepraat.