Als er één locatie is in Leiden waarvoor het lied ‘opzij’ van Herman van Veen lijkt te zijn geschreven, dan is dit bij uitstek het treinstation. Doelgericht en nauwelijks oog hebbend voor de medemens begeven de reizigers zich door Leiden Centraal – de plek waar de Leidse binnenstad en het Leiden Bio Science Park elkaar ontmoeten.

De meest gehaaste onder de reizigers zijn de vertrekkende passagiers die koste wat kost op tijd met de de trein mee willen. Zonder enige schroom lopen zij zo snel mogelijk richting de perrons. De een wurmt zich met diens tas op het hoofd over de smalle roltrap, de ander werkt nog even vlug een frietje van de Smullers weg.

Eenmaal op het perron is de medereiziger van ondergeschikt belang geworden. Zodra de trein arriveert is het ieder voor zich. De gelouterde treinreiziger weet waar de trein op het perron tot stilstand komt en zorgt dat die een plek weet te bemachtigen pal voor de opengaande deuren. De rest dient zich een weg te banen door de meute die onverhoopt nog een zitplaats probeert te bemachtigen.

Degenen die net zijn aangekomen bewegen zich over het algemeen wat rustiger door het stationsgebouw. Waar toeristen en dagjesmensen zich oriënteren op hun bestemming, voelen Leidenaren, studenten en forenzen zich vertrouwd op deze plek. Doelgericht en zelfverzekerd begeven zij zich richting Leiden Bio Science Park of naar het centrum van de stad.

Binnen de voor het treinstation kenmerkende bewegingsstromen ontvouwt zich een interessante paradox. Hoewel de treinreiziger enerzijds nadrukkelijk op zichzelf en zijn eigen eindbestemming is gefocust, lijkt er anderzijds in de stad geen enkele plek te zijn waar mensen zo massaal identiek gedrag vertonen.

Dit spanningsveld tussen het individu en het collectief en tussen beweging, vertraging en stilstand, wekt de belangstelling van People Flow. Hoe bewegen mensen door het station? Kunnen dansers deze bewegingsstromen beïnvloeden en mensen uit hun tunnelvisie halen?  Of ontkomen zij er niet aan zich te voegen in de stroom van reizigers?

Met deze vragen in het achterhoofd betreden de dansers van Dance Company The Kitchen Leiden Centraal. Ze observeren bewegingen, imiteren reizigers, gaan mee met de stroom, dan er weer tegenin.

‘s Avonds verwelkomt Dance Company The Kitchen met deze bevindingen de deelnemers van RAP en Route: een muzikale ontdekkingsreis door het stationsgebied. De eerste deelnemers worden ontvangen aan de stadskant van van het stationsgebouw. Zodra de dansers gaan bewegen vormt zich een cirkel van mensen die met grote belangstelling staan te kijken. Het stationsplein vult zich met deelnemers van RAP en Route en ‘normale’ treinreizigers.

Onder begeleiding van sferische achtergrondmuziek bewegen de dansers zich langs en om elkaar heen. Naarmate het optreden voortduurt sluiten meer en meer mensen zich bij de dansers aan. Ze haasten, ontregelen – verzonken in hun mobiele telefoon – reageren verrast en vertragen. Onduidelijk is of zij dit uit eigen beweging doen of dat zij onderdeel zijn van de act. Samen lijken zij in ieder geval een organisch geheel te vormen.

Een van de omstanders die zich bij de dansers voegt is een meisje van een jaar of acht. Hoewel achteraf blijkt dat zij een toeschouwer is, wekt de vanzelfsprekendheid waarmee ze zich tussen de dansers beweegt de indruk dat haar deelname van tevoren is afgesproken. Zonder zich wat aan te trekken van het grote aantal toeschouwers doet ze met veel plezier mee tot aan het einde van de eerste act.

Het tweede gedeelte van de avond vindt plaats aan de zeezijde: de uitgang richting het Bio Science Park. Na de geslaagde kick-off is het interessant om te zien hoe de dansers worden ontvangen aan deze kant van het station. Nadat de ‘ontdekkingsreizigers’ zijn aangekomen manoeuvreren de dansers zich over het plein, zoals passagiers dat doen die richting het station lopen. De een volkomen op het gemak, de ander snelt zich richting eindbestemming. Naarmate de act voortduurt worden de dansers gehaaster. Opgezweept door de muziek dreigen ze voortdurend tegen elkaar aan te lopen.

De passagiers die de act doorkruisen om naar het stationsgebouw te gaan kunnen zich slechts met moeite onttrekken aan de chaotische taferelen die zich afspelen. Wat opvalt is dat veel reizigers zich met plezier overgeven aan wat zich afspeelt op het plein. De ontregelende ontvangst wint het van de haast.

De derde en laatste act vindt wederom plaats aan de zeezijde van het station. Terwijl de dansers zich voorbereiden op de grande finale zijn de ‘ontdekkingsreizigers’  in afwachting van wat er komen gaat. Nu het later op de avond is staan er minder voorbijgangers dan bij de vorige twee optredens. Omstanders zijn afwachtender en passanten aarzelen of ze wel door de act heen kunnen lopen. Zeker als de dansers het tempo opvoeren gaat alle aandacht op het plein volledig richting hen.

Tegen het einde van de act blijkt dat deze op een bijzondere manier zal worden afgesloten. Een voor een voegt het publiek zich bij de dansers met als doel om met hen een menselijke ketting te vormen. De poortjes weerhouden de groep niet om hand in hand slingerend naar de andere kant van het stationsgebouw te lopen. De verbinding is gemaakt.

Met People Flow onderzoeken RAP Leiden en Dance Company The Kitchen bewegingsstromen in de stad. Hoe bewegen mensen zich binnen gebouwen en in de openbare ruimte? Welke interventies kun je inzetten om die bewegingen te sturen en hoe stimuleren die interventies ontmoeting of verwijdering?