N206 ir. G. Tjalmaweg (onderdeel RijnlandRoute)
Genomineerd voor de Rijnlandse Architectuur Prijs 2023
Torenvlietslaan 6, 2235 SM Valkenburg, Nederland
De N206 Ir. G. Tjalmaweg maakt onderdeel uit van het totale project de RijnlandRoute. De RijnlandRoute is een nieuwe wegverbinding tussen Katwijk, via de A44, en de A4 bij Leiden. Het gedeelte tussen Leiden en Katwijk (N206 Ir. G. Tjalmaweg) bestaat uit een verdubbeling van het bestaande tracé die half verdiept wordt aangelegd. Daarbij horen twee ongelijkvloerse kruisingen en een nieuwe Torenvlietbrug die naast de bestaande brug wordt gerealiseerd. De N206 loopt door een landschap van strandwallen, strandvlaktes, oude rivierlopen en kruist daarbij de LIMES, ooit de noordgrens van het Romeinse Rijk.
Bijzonder aan de inpassing van de N206 is dat er maximaal wordt ingezet op de ruimtelijke kwaliteit van zowel het landschap als de kunstwerken. De weg is daarbij ondergeschikt aan het landschap waardoor de begeleidende parkstroken een groene corridor van hoge kwaliteit vormt tussen het huidige woongebied van Valkenburg en de toekomstige ontwikkeling van Valkenhorst. De weg zelf wordt aan de flanken begeleid door een houten lamellenwand van 3 ½ kilometer die naadloos overgaat in gelijkvormige geluidsschermen. Deze wanden hebben een hoogwaardige uitwerking, maar worden daarnaast begroeid met een divers mengsel van klim- en rankende planten. Ze zorgen ervoor dat de N206 een volledig groene uitstraling krijgt. Uniek is ook dat de weg duurzaam wordt ontwikkeld: er wordt zo min mogelijk beton toegepast, het hout van de lamellenwand is duurzaam geproduceerd van snelgroeiende Europese soorten en bij de inrichting van de buitenruimte worden materialen hergebruikt.
Het karakter van de Ir. G. Tjalmaweg is groen. De parkstroken aan weerszijden van de weg lopen door tot de weg, ook in de verdiepte ligging zelf. In de langgerekte parkzone aan de noordzijde vinden fietsers, wandelaars en spelende kinderen hun plek binnen één hoogwaardig doorlopend landschap. Verschillende golvende lijnen van oeverlijnen, beplantingsstroken en wandel- plus fietspaden drukken beweging uit en onderstrepen de lengterichting van de parkstrook.
Een interactief participatietraject met de omwonenden leverde een aanvullende spelinrichting op voor het park. Daar waar ouderen een duurzaam wandelpad aantreffen, volgen kinderen een alternatieve route die spel en beweging biedt. Ter hoogte van de kruising met de Oude Rijn is een aantrekkelijke en sociaal veilige verblijfsplek ontstaan aan het water. De vlonders zijn gemaakt van duurzaam en herbruikbaar materiaal.
De Torenvlietbrug markeert de zuidoostelijke entree van de Tjalmaweg, tevens is dit het punt waar de Oude Rijn wordt overgestoken. De ruimte onder de bruggen wordt ingericht als een uitnodigende verblijfsplek. Hiertoe wordt het maaiveld bekleed met kinderkoppen in een compostitie van smalle banen en bredere (parkeer) vakken. Het maaiveld wordt afgewisseld met hoger gelegen plateaus uit antracietgrijze betontegels. De plateaus hebben een tevens een functie om auto’s te weren en deel van de bestaande betonnen poeren van het viaduct worden voorzien van houten elementen en omgevormd tot zitmeubels. De zitelementen geven richting aan de indeling van de parkeerplaatsen, maken de plek tot een aangename verblijfsruimte en vormen een inpassing voor de geparkeerde auto’s. Het meubilair en bijpassende verlichting voegt gebruikswaarde toe aan de ruimte onder de brug en verhoogt daarmee de sociale veiligheid. Hierbij wordt rekening gehouden met de aanwezige vleermuizen.
Bij de eerste voorbereidende graafwerkzaamheden zijn daadwerkelijk delen van de fundering van de Romeinse weg gevonden. Een stukje van de Romeinse weg is daadwerkelijk gereconstrueerd op het oorspronkelijke tracé. Hoe de weg er precies heeft uitgezien is lastig te bepalen, omdat alleen de fundering van de weg is teruggevonden. In samenspraak met een archeoloog is de opbouw van de fundering, die oorspronkelijk uit eikenhouten palen bestond, verbeeld. In de wanden van de fietstunnel komt een vitrine waar deze originele stukken hout worden gepresenteerd.