Hortuszicht
Genomineerd voor de Rijnlandse Architectuur Prijs 2023
Vijfde Binnenvestgracht Leiden
Aan een van de mooiste grachtjes van Leiden stond een rijtje van drie jaren ’80 woningen. Met het ontwerp voor de verbouwing van twee van deze huisjes kregen de gezinnen meer leefruimte, waardoor ze altijd op hun geliefde plek kunnen blijven wonen.
De huisjes waren met 50m2 klein, en voegden zich met hun platte daken en functionele architectuur niet naar de locatie. Tijdens de verbouwing is niet alleen meer woonruimte toegevoegd aan de huizen, maar hebben de huizen ook een compleet andere uitstraling gekregen die recht doet aan de unieke locatie. Daarnaast zijn ze bouwfysisch flink verbeterd en duurzamer gemaakt.
Volgend uit een uitgebreide historische en stedenbouwkundige analyse zijn de kaders voor de verbouwing vastgesteld, waaronder de kapvorm, richting en hoogte. Volgens de regels van de straat heeft huisnummer 13 een dwarskap gekregen, huisnummer 14 juist een langskap. Daarnaast wordt met een kleine sprong in de hoogte het verschil tussen de huizen vergroot, wat tevens de kleinere korrel van de straat versterkt.
Om uit te kunnen breiden zonder de fundering aan te passen moest er gewicht worden verwijderd. Er is gekozen het bestaande metselwerk te verwijderen en met een hsb constructie de nieuwe gevels en de opbouw te maken. De gevels zijn met lichte, maar echte keramische baksteen en geglazuurde tegels afgewerkt. De nieuwe gevels volgen een rustige, passende en vrij traditionele indeling maar hebben wel een moderne invulling. De kleur van het metselwerk voegt zich naar de omgeving en is familie van de stenen van de Hortus, de straat en de Sterrenwacht.
Het verbeteren van de duurzaamheid was een belangrijk uitgangspunt bij de verbouwingsplannen. De isolatiewaarde van de gevels is flink omhoog gegaan, waarbij geïsoleerd is met het duurzame isovlas. Deze heeft een bijzondere vochtregulerende werking, nodig bij spouwloos bouwen. De zonwering in alle kozijnen houdt de warmte zomers beter buiten, zonnepanelen op de platte delen van de daken wekken een groot deel van de energievraag op.
Ook met de uitbreiding zijn de woningen met bijna 90m2 niet groot, maar slim ontworpen. Huisnummer 13 heeft een meer traditionele indeling, met wonen op de begane grond en slapen erboven. Huisnummer 14 heeft juist de woonkamer op de eerste verdieping, waar het uitzicht over de Hortus het mooiste is en de privacy in huis groter.
Gestapelde ambities op een klein perceel, zorgvuldig ingepast. Zo bouwen we verder aan de stad.