Het Zuidelijk rioolgemaal is in 1935 gebouwd als pompgebouw in combinatie met een transformatorstation en een urinoir. Een spits zadeldak, hoog opgaande smalle ramen en rood metselwerk in kettingverband doen aan de Amsterdamse School denken. Van de drie bouwlagen is alleen de begane grond zichtbaar.

De hygiënische toestand in Leiden moest na de cholera-epidemie in 1866 nodig worden verbeterd. Men hoopte voortaan dergelijke epidemieën te voorkomen door grachten te dempen en riolering aan te leggen. In 1931 besloot de gemeente Leiden tot de bouw van dit rioolgemaal (tevens transformatorstation en urinoir). Nadrukkelijk werd vermeld dat ‘aan het uiterlijk aanzien van het gebouwtje groote zorg diende te worden besteed’. Het oogt als een klein woonhuisje. En dat terwijl nog twee bouwlagen, die het gemaal en de motor herbergden, zich onder de grond bevinden. De oorspronkelijke bergkelders voor rioolwater zijn in 1986 vernieuwd en in 2012 uitgebreid. Het urinoir is dichtgemetseld.

Wie is de architect?
Het is niet precies duidelijk wie voor het ontwerp verantwoordelijk is. Aangenomen wordt dat het ontwerp tot stand kwam door de samenwerking van J.E. de Meyier voor de technische installaties met J. Neijsingh, die in die tijd werkzaam was als architect van Gemeentewerken. Maar ook Gerardus van der Mark wordt genoemd.