Een Pruisisch zomerpaleis in volle glorie hersteld

Huize De Paauw is al bijna 100 jaar in gebruik al raadhuis en neemt een centrale plek in binnen de Zuid-Hollandse landgoederenzone. In opdracht van de gemeente Wassenaar, en met financiële ondersteuning van de provincie Zuid-Holland, zijn dit voor Nederland unieke rijksmonument én het park grondig gerestaureerd.

Onvakkundige onderhoudsbeurten en onjuist materiaalgebruik in het verleden hebben ervoor gezorgd dat het gebouw in een slechte technische staat verkeerde. Zich bewust van de rijke historie van het rijksmonument, heeft de gemeente Wassenaar naast de voorbereiding van het technisch herstel, daarom een restauratievisie op laten stellen.

In materiaal-technische zin is de principiële keuze gemaakt om bij het herstel zoveel de oorspronkelijke, natuurlijke materialen te gebruiken in plaats van synthetische, naoorlogse producten. Het houtwerk is geschilderd met een oplossingsmiddelvrije lijnolieverf; een natuurproduct dat duurzamer is dan de huidige petro-chemische alternatieven. Het cementpleisterwerk is vervangen door een kalkmortel, een antiek bouwmateriaal met een beduidend lagere uitstoot dat cement.

Hand in hand met de traditionele ambachten is echter ook gebruik gemaakt van state of the art-technieken. Zo zijn de zinken ornamenten gereinigd met laser-cleaning. Bij het vervaardigen van de nieuwe lantaarns zijn met de hand getekende ontwerpen gedigitaliseerd om zo een 3D-geprinte gietmal te vervaardigen.

In de restauratievisie werd tevens betoogd het technisch noodzakelijke herstel aan te grijpen om de verschijningsvorm uit het midden van de negentiende eeuw te herstellen. Het gebouw had namelijk sterk aan uitstraling ingeboet doordat het in een arbitraire wit-grijze kleurstelling was geschilderd. Bovendien waren de subtiele kwaliteiten van de bouwsculpturen en architectonische profileringen volledig uitgevlakt.

In die periode maakte De Paauw deel uit van een veel groter landschapspark dat eigendom was van prins Frederik en prinses Louise, respectievelijk de jongere broer van koning Willem II en dochter van de Pruisische koning. In 1857-1859 lieten zij De Paauw tot een Pruisisch zomerpaleis met internationale allure verbouwen door hun Berlijnse architect Wentzel, geheel in de traditie van K.F. Schinkel.

Kleurhistorisch onderzoek wees uit dat het pand destijds een rijk palet aan zandsteenkleuren kende. Uit restanten van het oorspronkelijke pleisterwerk bleek dat dit hierin bovendien de frijnslag van natuursteen was geïmiteerd. Ook de vergulde, gemarmerde en gepatineerde ornamenten komen binnen die architectonische kleurenschema weer volledig tot hun recht.

Het feit dat De Paauw al decennialang een gewilde trouwlocatie is, maakt dat het gebouw voor velen een heel bijzondere betekenis heeft. Vanwege de ligging in een openbaar park is het voor een ieder in al haar finesses te bewonderen.