Cornelis Spronghhof – 1926
L. van der Laan en J.A. van der Laan
Cornelis Sprongh
1926
Niek Bavelaar en RAP Leiden
Doezastraat 1a, Leiden, Nederland
Cornelius Sprong, de naamgever van dit hofje, stichtte het hofje oorspronkelijk aan de Breestraat op de plek waar nu Sociëteit Minerva staat. Later, helemaal vervallen, werd besloten een nieuwe locatie te zoeken. De keuze viel op deze plek, de hoek van het Rapenburg en de Doezastraat.
De familie Sprong was een schatrijke katholieke familie uit Katwijk. Cornelius Sprong erfde in 1690 een prachtig pand aan de Breestraat dat hij samen met zijn vrouw bewoonde. Later kocht hij het pand ernaast erbij. Rond zijn veertigste kinderloos weduwnaar geworden bepaalde hij in 1690 in zijn testament dat zijn woonhuis na zijn dood bestemd zou worden tot hofje voor weduwen van boven de vijftig.
Het huis raakte behoorlijk vervallen. Aan het eind van de negentiende eeuw besloten de regenten een nieuwe plek te zoeken. Hier, op de hoek van het Rapenburg en de Doezastraat, vond men een passend stukje grond. Door de Kruitramp in 1807 was hier een stuk grond vrij gekomen dat genoeg ruimte bood voor veertien huisjes rond een tuin.
Al in 1920 en in 1926 vond een herbouwing in twee fasen plaats naar een ontwerp van Jan van der Laan. Het ontwerp was in Oud Hollandse stijl, een architectonische vorm die toentertijd populair was bij de bevolking. Kenmerkend voor deze traditionele bouwstijl zijn de hellende dakpannen, witte houten kozijnen met luiken voor de ramen, gemetselde bogen en decoratief metselwerk.
Boven de toegangspoort bevindt zich een ingemetselde sluitsteen waarop een duif te zien is. Deze verwijst naar het oude pand op de Breestraat die ook een gevelsteen met een duif had en staat symbool voor de Heilige Geest.
In 1926 werd de ingang naar de Doezastraat verplaatst.