Catharinabrug – 2016
Genomineerd voor de RAP architectuurprijs 2017
DP6
Gemeente Leiden
2016
Kees Hummel en Gerda van Ekris
Aalmarkt, Leiden, Nederland
Het Aalmarktgebied in het historische hart van Leiden ondergaat een metamorfose. Het winkelgebied is uitgebreid met een nieuwe steeg, waarbij grotere winkelunits deels in monumenten zijn gehuisvest. De nieuwe 6 meter brede Catharinabrug, in het verlengde van de nieuwe Catharinas- teeg, zorgt ervoor dat de Haarlemmerstraat met de Breestraat wordt verbonden tot een nieuw winkelrondje volgens het stedenbouwkundig plan van Rijnboutt.
Bijzonder aan de brug is het zeer slanke en vloeiende uiterlijk van het brugdek. De ranke brug is van boven gezien S-vormig en het dek is dubbel gekromd om goed aan te sluiten op het stratenpatroon en de vloeiende verkeersstromen over de weg en het water te optimaliseren. Daarnaast waren de maximale overspanning, zo hoog mogelijke doorvaarthoogte en een comfortabele helling voor mindervaliden bepalend voor de vorm van de brug. De twee steunpunten staan in het water om de brug los te houden van de kades die onderdeel zijn van het beschermd stadsgezicht. De balustrade bestaat uit stripstalen en een dubbel gekromde handrail, uitgevoerd met LED verlichting en is onzichtbaar met het dek verbonden.
De lengte bedraagt in totaal ruim 36 meter. Het brugdek heeft een verlopende dikte van 425 mm bij de steunpunten tot 275 mm in het midden van de overspanning. De rand van het brugdek loopt taps toe naar een dikte van 80 mm. De Catharinabrug is met 1:81 de langste en slankste brug in ultra-hoge- sterktebeton (UHSB) van Nederland.
Er is voor UHSB gekozen omdat het zich leent voor plekken waar weinig ruimte is maar toch een robuust ontwerp nodig is. De brug is opgebouwd uit geprefabriceerde dubbelge- kromde elementen voor het brugdek en de V-vormige pijlers. Om gewicht te besparen zijn de elementen voorzien van EPS blokken. Een bijzonder aspect van de uitvoering is dat de gekromde elementen met zeer kleine natte knopen van UHSB aan elkaar zijn gekoppeld. Door de natte knopen via inkassin- gen in het brugdek te maken is een onzichtbare verbinding gerealiseerd. De stekwapening uit de elementen grijpt hierbij als een kam in elkaar.
Uitvoering van de brug vormde een kunststukje op zich omdat het straat- en scheepvaartverkeer tijdens de uitvoering ongehinderd doorgang moest vinden. Door een slimme stel- en ondersteuningsconstructie konden de elementen direct vanaf de vrachtwagen op de juiste positie worden geplaatst en op elkaar uitgelijnd. Door een uitsparing in de constructie konden de rondvaartboten gewoon passeren.