Over de oorspronkelijke brug reed een paardentram. Die brug was niet sterk genoeg voor de elektrische tram. Daarom kwam er in 1910 een nieuwe brug, ontworpen door J.H.E. Rückert. De leuningen en de lantaarnpalen van de Blauwpoortsbrug zijn geïntegreerd in het ontwerp. Ook het brugwachtershuisje is geheel in stijl. Tegenwoordig is dit het onderkomen van rederij ‘Bootjes en Broodjes’ die elektrische bootjes verhuurt.

De Blauwpoortsbrug is, net als de Grote Havenbrug, een rolbasculebrug: als de brug opengaat, schuift het contragewicht in de kelder over een rolbaan. Tot 1961 liepen zowel de Blauwe als de Gele tram over de Blauwpoortsbrug. De Blauwe tram vervolgde zijn weg door de Breestraat, de Gele tram reed verder door de Haarlemmerstraat.

De Blauwpoortsbrug dankt zijn naam aan de Blauwe Poort, die in 1602 de Lopsenpoort verving. De nieuwe poort aan het begin van de Haarlemmerstraat was opgetrokken uit blauwe arduinsteen en was, samen met de andere toegangspoorten, een visitekaartje van Leiden. Toch zou de poort zijn toegangsfunctie niet lang behouden, want door de stadsuitbreiding van 1611 kwam de Blauwe Poort binnen de stad te liggen. De toegang verschoof toen naar de Morspoort en naar de nieuwe Rijnsburgerpoort, ter hoogte van het huidige Museum Volkenkunde. De Blauwe Poort bleef nog tot 1734 bestaan. De gevelsteen op het brugwachtershuisje herinnert aan de Blauwe Poort. Op de gevelsteen aan de andere kant van het huisje is het wapen van Leiden en dat van Zuid Holland te zien.