Supervisie blog #4: André Langenberg over ‘t Duyfrak, Katwijk. In deze maandelijkse wissel-column van RAP Leiden, belichten stedebouwkundigen gebieden in de Leidse regio.

‘t Duyfrak is bijna af. Een wijk die als een uitbreiding van het dorp Valkenburg werd gepland toen Valkenburg nog een zelfstandige gemeente was. In 2020 worden de laatste woningen opgeleverd na een bouwperiode van 14 jaar. Waarom duurde dat zo lang? En heeft dat gevolgen gehad voor het eindresultaat? Stedebouwkundig supervisor André Langenberg reflecteert in deze blog.

Voor het realiseren van een wijk van ongeveer 750 woningen is 14 jaar een lange periode. De crisis in de bouw heeft, net als bij veel andere woningbouwprojecten, de voltooing van ‘t Duyfrak behoorlijk vertraagd. In 2003 werd al de eerste blauwdruk voor ‘t Duyfrak gepresenteerd. Een uitbreiding van Valkenburg waarin het slagenlandschap, de tuinderssloten naar de Oude Rijn, als drager van de stedenbouw werd ingezet. Tussen het bestaande dorp Valkenburg en ‘t Duyfrak is een verbindend park voorgesteld, de Dorpsweide. ‘t Duyfrak wordt een waterijke wijk met een modern dorps karakter. De stedenbouwkundige opzet met de vele sloten en de openbare ruimte inclusief het ontwerp van de bruggen is in 2005 vastgelegd voor de fusie van Valkenburg met Rijnsburg en Katwijk. 

Een uitbreiding van Valkenburg waarin het slagenlandschap, de tuinderssloten naar de Oude Rijn, als drager van de stedenbouw werd ingezet.

’t Duyfrak: modern dorps karakter

Om het moderne dorpse karakter van wijk te borgen werd voor de koopwoningen een bouwcatalogus met diverse ‘moderne’ woningontwerpen samengesteld van zes verschillende architectenbureaus. Er mochten niet meer dan zes woningen van hetzelfde ontwerp naast elkaar gebouwd worden, dit werd vastgelegd in het bestemmingsplan. Ook zouden alle woningen en appartementengebouwen een duidelijk herkenbare kap krijgen. Naast deze bouwcatalogus was het idee dat de particuliere ontwikkeling kavels voor een grote verscheidenheid zouden zorgen. Inspiratie hiervoor vormde de wederopbouw van Roombeek waar ook veel particuliere kavels werden gerealiseerd. Uiteindelijk zijn er ongeveer 40 kavels in de verkoop gebracht, minder dan waaraan in de eerste plannen aan werd gedacht. 

Historiserende architectuur

Na een eerste fase waarin een deel van de moderne dorpse bouwcatalogus werd gerealiseerd werd in de tweede fase voor de vrije sector huurwoningen een andere architectuur geïntroduceerd, een meer historiserende architectuur. De moderne uitstraling van ‘t Duyfrak veranderde hierdoor maar de verscheidenheid in beeld is toegenomen. De historiserende architectuur werd door de ontwikkelaars ook toegevoegd aan de bouwcatalogus en de particuliere bouwkavels gingen grotendeels in deze trend mee. De afgelopen jaren zijn er weer modernere ontwerpen aan de bouwcatalogus toegevoegd waardoor er in ‘t Duyfrak een aantrekkelijke mix ontstond van ontwerpen in verschillende stijlen. Wat al die jaren overeind is gebleven zijn de eerste moderne ontwerpen voor de herenhuizen aan de rand van de wijk bij de Oude Rijn en de Dorpsweide. 

Een aantrekkelijke mix ontstond van ontwerpen in verschillende stijlen

Bewoners aan zet

Ondanks de veranderingen in de crisis en de trends in de architectuur is de geest van ‘t Duyfrak overeind gebleven dankzij de inzet van het projectteam van de gemeente. Een dorpse uitbreiding van Valkenburg die gelaagder is geworden door de uitbreiding van het palet van architectuur. De heldere stedenbouwkundige opzet en soms intensieve supervisie van het kwaliteitsteam voor met name particuliere kavels hebben hieraan bijgedragen. Uitzondering vormt misschien het appartementengebouw bij de entree van ‘t Duyfrak. Dit appartementengebouw is midden in de crisis gerealiseerd en het hoofdgebouw heeft geen kap, het voelt als een gemiste kans. Vergunningvrij bouwen en energiebesparende maatregelen kunnen er voor zorgen dat het beeld van ‘t Duyfrak veranderd maar het raamwerk is robuust genoeg. Als ‘t Duyfrak volgend jaar voltooid is zijn de bewoners aan zet om een nieuwe laag aan de ontwikkeling van ‘t Duyfrak toe te voegen.

Lees ook
supervisie blog #1
supervisie blog #2
supervisie blog #3